Proje Adı: Türkiye'nin Kelebekleri

Tarih: Ocak 2009 - Haziran 2011

Yer: Türkiye çapında

DKM'nin Rolü: Proje Uygulayıcısı

Proje Ortakları: Avrupa Kelebekleri Koruma Örgütü (BCE), Dutch Butterfly Conservation

Proje Destekçileri: Hollanda Hükümeti

Yayınlar: Türkiye'nin Kelebekleri Posteri, Kelebek Çeşitliliği Broşürü, Kelebek Kaçakçılığı Posteri, Kaçkar Kelebek Kampı Raporu, Türkiye'deki Kelebeklerin Kırmızı Kitabı, Türkiye'deki Kelebekleri Koruma Stratejisi, Kelebek Kaçakçılığı ile Mücadele Kılavuzu, Bilim ve Teknik Kelebek Posteri, Kelebek Yazıları: National Geographic Dergisi, National Geographic Kelebek Posteri

Proje Özeti:

Kelebekler çevremizin sağlığıyla ilgili bizlere bilgi veren önemli gösterge türlerdir. Değişime karşı hassas olmaları sayesinde, insan etkinliklerinin, tarım uygulamalarımızda yaptığımız değişikliklerin, hava kirliliğinin veya iklim değişikliğinin etkilerini anlamada bizlere önemli ipuçları sağlamaktadırlar.

Türkiye, 45’i endemik olan yaklaşık 380 kelebek türüyle Avrupa’nın en zengin kelebek faunasına sahip ülkedir. Coğrafi konumu, topoğrafik yapısı, iklimi ve insan yerleşimlerinin uzun geçmişi, Türkiye’de kelebekler açısından zengin bir coğrafyanın oluşmasını sağlamaktadır. Bu zenginliğe rağmen Türkiye’de kelebekler ne yazık ki yeterince korunmamaktadır.

Doğa Koruma Merkezi 2007 yılından beri Türkiye temsilcisi olduğu Avrupa Kelebekleri Koruma Örgütü’yle ortaklaşa bir çalışma hayata geçirmiştir. 2009-2011 yılları arasında iki buçuk yıl süreyle gerçekleştirilen projeyle, Türkiye’de kelebeklerin korunması için gerekli altyapının oluşturulmasına öncülük edilmiştir.

Proje kapsamında Türkiye’deki kelebeklere ait sayısal dağılım
verileri ilk kez derlenmiş ve bir veritabanında bir araya getirilmiştir. Türkiye’deki kelebeklerin hangilerinin nesillerinin tehlike altında olduğunun belirlenmesi için uzmanlarca detaylı bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN)’in belirlediği bilimsel standartlara birebir uyularak türlerin Kırmızı
Liste atamaları yapılmış ve Türkiye’deki Kelebeklerin Kırmızı Kitabı yayımlanmıştır. Proje kapsamında ayrıca Türkiye’deki Öncelikli Kelebek Alanları (ÖKeA), yani nadir, endemik veya tehlike altındaki türler öncelikli olmak üzere, barındırdıkları kelebek çeşitliliği açısından koruma önceliği olan 65 alan tanımlanmıştır. Son olarak Türkiye’nin kelebeklerine etki eden tehditlerin ve bunlara çözüm oluşturacak koruma eylemlerinin tanımlandığı ulusal ölçekli bir strateji olan Türkiye’deki Kelebeklerin Koruma Stratejisi, katılımcı bir süreçle, farklı uzmanlıklardan kişilerin katkılarıyla hazırlanmış ve ilgili kurumlarla paylaşılmıştır. Bu proje sonucunda üretilen bu bilgilerin Türkiye’deki kelebeklerin korunmasına altlık sağlaması hedeflenmiştir.

Amaç:

• Türkiye’de kelebeklerin korunması için gerekli altyapının oluşturulması.

Kazanımlar:

• Türkiye’deki kelebeklere ait sayısal dağılım
verileri ilk kez derlenmiş ve bir veritabanında bir araya getirilmis, koruma çalışmalarında kullanılmak üzere verilerin paylaşımı teşvik edilmiştir.
• Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN)’in belirlediği bilimsel standartlara birebir uyularak türlerin Kırmızı 
Liste atamaları yapılmıştır. 
• Türkiye'nin Öncelikli Kelebek Alanları (ÖKeA) Sistematik Koruma Planlaması yaklaşımıyla ilk kez tanımlanmıştır.
• Türkiye'deki kelebeklere yönelik ulusal ölçekte bir Koruma Stratejisi katılımcı bir biçimde hazırlanmıştır.